Yağmurdan Sonra ‘Toprak Kokusu’ Sanarak Soluduğumuz Kokunun Aslında Neye Ait Olduğunu Öğrenince Ufak Çaplı Bir Aydınlanma Yaşayabilirsiniz
Yağmur sonrası koku dediğimizde hepimizin burnunda canlanan koku muhtemelen aynıdır. “Toprak kokusu” olarak nitelendirsek de aslında tam olarak öyle değil.
Yağmurdan sonra aldığımız koku, toprakta bulunan bir tür bakteriden geliyor. Bu bakterinin ne olduğuna ve kokunun nasıl oluştuğuna daha yakından bakalım.
Kokunun ismi, “petrikor”.
Yağmur toprakla birleştiğinde ortaya çıkan kimyasal karışıma “petrikor” deniyor. Bu isim ilk olarak, 1964 yılında Avustralyalı bilim insanları tarafından ortaya atıldı ve bir anlamı vardı. Yunancada “taş” anlamına gelen “petros” ve Yunan mitolojisinde “tanrıların damarlarından akan sıvı” anlamına gelen “ichor.
Kokuya sebep olan, bir bakteri.
Petrikor, yağmur yağarken koku yayılmasını sağlayan toprak ile hava arasındaki bağlantıyı vurguluyor. Bu koku ise şöyle oluyor: Streptomyces adlı, yaşam alanı toprak olan bu bakteriler; yağmur damlalarıyla salınan bir bileşik salgılıyor.
Buharlaşan bir alkol olan “geosmin” adlı bu madde, havada çözünüyor ve ortaya çıkan çözelti, “yağmur sonrası toprak kokusu” dediğimiz kokuyu oluşturuyor. Yani aslında soluduğumuz şey, bir bakteri türü tarafından üretilen bir molekül.
